Zabytki wczesnośredniowieczne
W centrum Budzistowa położone jest grodzisko wyżynne wczesnośredniowieczne. Są tu miejsca prowadzonych wielokrotnych wykopalisk oraz wiele miejsc, łącznie 46 stanowisk archeologicznych, w większości nigdy niezbadanych. W muzeum w Kołobrzegu znajduje się makieta słowiańskiego wczesnośredniowiecznego grodu zbudowana na podstawie wyników badań prof. Leciejewicza i wydobyte podczas tutejszych wykopalisk niezwykle cenne zabytki. Znajdują się tam przedmioty z rogu, bursztynu, ze skóry. Warto zatrzymać się w bibliotece, która udostępni publikacje książkowe prof. Leciejewicza na temat tego okresu osadnictwa. Jak wykazały badania dendrochronologiczne gród datowany jest na VII w.
Pałac Myśliwski
Rezydencja myśliwska z przełomu XIX i XX w. w stylu eklektycznym z tarasem widokowym, wizerunkami 3 czartów w tympanonie. Podczas oblężenia Kołobrzegu w 1945 r. mieścił się tu szpital polowy. Po odrestaurowaniu nowi właściciele zagospodarowali pałac i przyległe budynki gospodarcze oraz rozległy ogród i urządzili tu hotel z restauracją i salą bankietową. Pałac w stylu neogotyckim i neorenesansowym. Pałac położony w najwyższym punkcie wsi, w miejscu dawnego grodu, zbudowany na przełomie XIX i XX w. w stylu historyzmu nawiązującego do gotyku i renesansu. Właścicielami byli kolejno: Wilhelm von Munckow, Rudolf Damm, ok. 1920 r. Walter de Grain po przegraniu w karty i ponownie Rudolf Damm aż do II wojny światowej. Po wojnie pałac zajęło radzieckie wojsko na mieszkanie swojego komendanta. Wraz z odejściem Rosjan przepadło całe cenne wyposażenie pałacu. Kolejnym gospodarzem był tutejszy PGR, który w 1971/72 odbudował pałac. Od 1998 r. w rękach prywatnych, funkcjonuje jako hotel i restauracja.
Majątek ziemski
W przedwojennym Budzistowie istniał majątek ziemski. W 1842 r. jako jego właściciel wymieniony jest Aleksander Maager. Od 1889 r. do końca II wojny światowej folwark był własnością Rudolfa Damma. W 1930 r. do właściciela majątku należało 206 ha ziemi i cegielnia.
Stare Miasto
Około 1935 r. Pomorskie Towarzystwo Ziemskie przejęło od majątku junkierskiego 126 ha ziemi położonych około 1 km na południe od wsi. Wydzielono parcele dla nowych osadników, na których zbudowano 5 gospodarstw. Jest to najmłodsza, położona na uboczu część Budzistowa. Po II wojnie tę kolonię nazwano Starym Miastem. Nazwa jest myląca – ta dzielnica Budzistowa nie ma żadnego związku z usytuowaniem wczesnośredniowiecznego Kołobrzegu.
Zajazd Kasztelański
Latem 1975 r. „Głos Koszaliński” donosił o sukcesie jakim była budowa przez PGR Budzistowo wyjątkowego turystycznego obiektu. Projektant Zajazdu Hubert Marchlewicz otrzymał za jego projekt wyróżnienie – nagrodę wojewody koszalińskiego w konkursie na „Dzieło roku 1974”. Zajazd, zlokalizowany w zadrzewionej części parku i blisko rzeki, miał być połączony promenadą spacerową z Kołobrzegiem, czego jednak nie zrealizowano. Ofertę poszerzył następny element wizji dyrektora Jana Rymaszewskiwego – obiekty do hippiki – stajnie, tor i ujeżdżalnia, teren rekreacyjny a „nawet” plac zabaw dla dzieci. Dominującym akcentem wystroju wnętrza były detale konstrukcji ciesielskich wzorowane na siedemnastowiecznej chałupie z powiatu człuchowskiego, otwarte palenisko w restauracji, z rożnem, na którym pieczono prosięta. Wydarzeniem był prawdziwy kominek i klinkier na podłodze, czy zapomniane detale ciesielskie, takie jak tralki balustrad. Meble z drewna modrzewiowego i wiele innych elementów wyposażenia wykonała Cepelia w Kartuzach. Na głównej ścianie zajazdu zrealizowana została mozaika autorstwa Ireny Zahorskiej, artysty plastyka ze Słupska. Drewniane rzeźby, stanowiące wyposażenie wnętrza i terenu wokół Zajazdu wykonała goszcząca na plenerze grupa uczniów Liceum Technik Plastycznych z Zakopanego. Dwaj plastycy koszalińscy Wiesław Adamski i Piotr Maksymiuk wykonali prace metaloplastyczne i rzeźbiarskie. Po 1989 r. zajazd popadł w ruinę.
Stadnina koni
W centrum wsi położona jest stadnina koni, dawniej należąca do PGR. Hodowane są tu konie wierzchowe rasy wielkopolskiej i kucyki. W dni chłodne i niepogodę działa kryta ujeżdżalnia. Atrakcją są przejażdżki bryczkami po lokalnych drogach. Działa tu ośrodek hipoterapii – rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych poprzez jazdę konną.
Słonorośla
W sąsiedztwie Budzistowa występuje unikatowa roślinność halofilna o charakterze nadmorskim. Rośnie tu babka nadmorska, mlecznik nadmorski, sit Gerarda, babka Wintera, łoboda oszczepowata, koniczyna rozdęta, kostrzewa nadmorska i mietlica nadmorska. Przyczyną istnienia słonawy jest przesiąkająca z głębszych warstw gleby solanka, z sięgających aż tutaj, źródeł kołobrzeskich. Ten przyrodniczy skarb, zajmuje niewielki obszar ok. 0,6 ha i jest ukryty w trzcinowiskach na wschodnim brzegu Parsęty. Przyrodnicy zabiegają o utworzenie tu małego rezerwatu przyrody.
Ciekawostki
- Przejdź do - strona Poprzednia
- Przejdź do - strona Następna
- Pobierz artykuł w formie pliku Pdf
- Drukuj treść tego artykułu
- Powrót do poprzedniej strony
- Kontakt na stronie Kontakt